Osiemdziesięciu aktywistów lokalnych ruchów zgromadziło się w Zabrzu, by przeciwstawić się patologiom samorządów. Uczestnicy podpisali Manifest Zabrzański z dekalogiem dziesięciu najważniejszych postulatów, które środowiska obywatelskie wysuwają w celu uratowania samorządności przed upadkiem.
– Bardzo wielu włodarzy miast nie lubi oddawać mieszkańcomdecyzyjności i to jest duży problem – zaznaczył Kamil Żbikowski, radny z ruchu Lepsze Zabrze. – Feudalizacja, klientelizacja samorządu jest bardzo dużym problemem. Będzie to również tematem tego manifestu Zabrzęńskiego. Mam nadzieję, że nasze postulaty zostaną usłyszane ponieważ reprezentujemy naprawdę sporo środowisk, a może nas być jeszcze więcej – dodał jeden z autorów sukcesu referendum w Zabrzu.
– Zmierzch feudalizmu samorządowego jest na wyciągnięcie ręki. Samorząd to nie są gabinety, samorząd to nie są instytucje, samorząd to nie są funkcje i politycy – zaznaczał Piotr Uhle, radny z ruchu SOS Wrocław – Samorząd to są ludzie. Samorząd to jesteśmy my. I ludzie, którzy zajmują funkcje, są tylko emanacją woli społecznej – dodał radny z Wrocławia.
– Jeżeli nie zrobimy czegoś, to stracimy samorząd na dobre – mówił Jacek Strojny, radny z ruchu Razem dla Rzeszowa. – Ten manifest to próba likwidacji przyczyn choroby. Bo chorobę. Nie leczymy po objawach, tylko po jej przyczynach. Tu zmiana prawa jest konieczna – argumentował samorządowiec.
Po głównej części wydarzenia rozpoczęły się warsztaty o mechanizmach demokracji lokalnej i niezbędnych zmianach w ustroju samorządowym. Organizatorzy zapowiadają następne działania ruchu zbudowanego wokół Manifestu Zabrzańskiego.
MANIFEST ZABRZAŃSKI
My, mieszkańcy, społecznicy i samorządowcy naszych ukochanych miejscowości dostrzegamy pogłębiający się proces feudalizacji samorządów i patologii, które są z nim związane.
Stajemy przeciwko zamienianiu samorządów w udzielne księstwa, a wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w udzielnych książąt, otoczonych dworem, koteriami i licznymi grupami interesów.
Stajemy przeciwko niszczeniu demokracji lokalnej poprzez zastępowanie niezależnych mediów publikatorami zależnymi od władzy oraz tłumieniu krytyki poprzez ograniczanie dostępu do informacji publicznej i proceder finansowania działalności prawniczej nakierowanej na zastraszenie strony społecznej z budżetów samorządowych (tzw. SLAPP).
Stajemy przeciwko uzależnianiu rad gmin od wójtów, burmistrzów i prezydentów miast poprzez związywanie radnych w bezpośrednią lub pośrednią zależność finansową od gminy. Zamiast osłabiania faktycznej i formalnej roli kontrolnej rad gmin – stoimy po stronie jej wzmocnienia w sposób prawny oraz poprzez wsparcie ich działalności na poziomie eksperckim.
Stajemy przeciwko upartyjnieniu spraw samorządowych i za wyjęciem ich z systemu partyjnej lojalności, podległości i służebnej wobec karier politycznych roli.
Stajemy przeciwko kolesiostwu, nepotyzmowi, ustawianiu konkursów, systemowi wymiany stanowisk między zaprzyjaźnionymi
samorządowcami oraz innym patologiom, które godzą w dobre imię samorządu jako takiego.
To dobry moment, by dokonać generalnego przeglądu funkcjonowania Ustawy o Samorządzie Gminnym. Dlatego postulujemy:
-
Nawiązanie regularnej współpracy
Nawiązanie regularnej współpracy pomiędzy ośrodkami obywatelskimi sygnującymi niniejszy Manifest.
-
Podpisy za referendum – również elektronicznie
Wprowadzenie możliwości wyrażania poparcia mieszkańców dla lokalnych inicjatyw uchwałodawczych oraz referendalnych za pomocą narzędzi elektronicznych.
-
Ułatwienia w organizacji referendów lokalnych
Zmniejszenie kryteriów ważności referendów lokalnych do 5% uprawnionych do głosowania w celu rozpisania referendum oraz do frekwencji na poziomie 50% uczestniczących w wyborze odwoływanego organu, by było wiążące.
-
Wzmocnienie demokracji bezpośredniej oraz mechanizmów partycypacyjnych
Wzmocnienie demokracji bezpośredniej oraz mechanizmów partycypacyjnych, w tym wprowadzenie obligatoryjnych paneli obywatelskich w sprawie budżetu na kolejny rok i dnia referendalnego w gminach.
-
Zakaz czerpania bezpośrednich i pośrednich korzyści z majątku gminy przez radnych.
Wprowadzenie zakazu czerpania bezpośrednich i pośrednich korzyści z majątku gminy przez radnych.
-
Niezależne media lokalne, zakaz propagandy sukcesu za pieniądze mieszkańców.
Wprowadzenie skutecznego zakazu prowadzenia przez gminy mediów lokalnych oraz rozdziału działalności medialnej wójtów, burmistrzów i prezydentów miast od pracy urzędów im podległych.
-
Jawność życia publicznego – rejestry umów i wniosków o dostęp do informacji publicznej
Zwiększenie jawności życia publicznego poprzez wprowadzenie obowiązku prowadzenia Centralnego Rejestru Umów obejmującego umowy gminy i jednostek jej podległych oraz prowadzenia publicznego rejestru zapytań o dostęp do informacji publicznej wraz z ich treścią oraz treścią odpowiedzi.
-
Tylko dwie kadencje na funkcji wójta, burmistrza i prezydenta miasta.
Utrzymanie zakazu sprawowania funkcji wójta, burmistrza i prezydenta miasta dłużej niż dwie kadencje.
-
Mieszkańcy mogą zabierać głos na sesjach Rady Gminy.
Wprowadzenie prawa głosu bez konieczności zgody radnych na sesjach rady gminy
dla mieszkańców oraz reprezentantów jednostek pomocniczych.
-
Pakiet demokratyczny: prawa opozycji papierkiem lakmusowym demokracji
Wzmocnienie praw opozycji w radach gmin poprzez m.in. ustawową gwarancję większości radnych opozycyjnych w Komisji Skarg, Wniosków i Petycji oraz Komisji Rewizyjnej .