Osiemdziesięciu aktywistów lokalnych ruchów zgromadziło się w Zabrzu, by przeciwstawić się patologiom samorządów. Uczestnicy podpisali Manifest Zabrzański z dekalogiem dziesięciu najważniejszych postulatów, które środowiska obywatelskie wysuwają w celu uratowania samorządności przed upadkiem.

– Bardzo wielu włodarzy miast nie lubi oddawać mieszkańcomdecyzyjności i to jest duży problem – zaznaczył Kamil Żbikowski, radny z ruchu Lepsze Zabrze. – Feudalizacja, klientelizacja samorządu jest bardzo dużym problemem. Będzie to również tematem tego manifestu Zabrzęńskiego. Mam nadzieję, że nasze postulaty zostaną usłyszane ponieważ reprezentujemy naprawdę sporo środowisk, a może nas być jeszcze więcej – dodał jeden z autorów sukcesu referendum w Zabrzu.

– Zmierzch feudalizmu samorządowego jest na wyciągnięcie ręki. Samorząd to nie są gabinety, samorząd to nie są instytucje, samorząd to nie są funkcje i politycy – zaznaczał Piotr Uhle, radny z ruchu SOS Wrocław – Samorząd to są ludzie. Samorząd to jesteśmy my. I ludzie, którzy zajmują funkcje, są tylko emanacją woli społecznej – dodał radny z Wrocławia.

– Jeżeli nie zrobimy czegoś, to stracimy samorząd na dobre – mówił Jacek Strojny, radny z ruchu Razem dla Rzeszowa. – Ten manifest to próba  likwidacji przyczyn choroby. Bo chorobę. Nie leczymy po objawach, tylko po jej przyczynach. Tu zmiana prawa jest konieczna – argumentował samorządowiec.

Po głównej części wydarzenia rozpoczęły się warsztaty o mechanizmach demokracji lokalnej i niezbędnych zmianach w ustroju samorządowym. Organizatorzy zapowiadają następne działania ruchu zbudowanego wokół Manifestu Zabrzańskiego.

MANIFEST ZABRZAŃSKI

My, mieszkańcy, społecznicy i samorządowcy naszych ukochanych miejscowości dostrzegamy pogłębiający się proces feudalizacji samorządów i patologii, które są z nim związane.

Stajemy przeciwko zamienianiu samorządów w udzielne księstwa, a wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w udzielnych książąt, otoczonych dworem, koteriami i licznymi grupami interesów.

Stajemy przeciwko niszczeniu demokracji lokalnej poprzez zastępowanie niezależnych mediów publikatorami zależnymi od władzy oraz tłumieniu krytyki poprzez ograniczanie dostępu do informacji publicznej i proceder finansowania działalności prawniczej nakierowanej na zastraszenie strony społecznej z budżetów samorządowych (tzw. SLAPP).

Stajemy przeciwko uzależnianiu rad gmin od wójtów, burmistrzów i prezydentów miast poprzez związywanie radnych w bezpośrednią lub pośrednią zależność finansową od gminy. Zamiast osłabiania faktycznej i formalnej roli kontrolnej rad gmin – stoimy po stronie jej wzmocnienia w sposób prawny oraz poprzez wsparcie ich działalności na poziomie eksperckim.

Stajemy przeciwko upartyjnieniu spraw samorządowych i za wyjęciem ich z systemu partyjnej lojalności, podległości i służebnej wobec karier politycznych roli.

Stajemy przeciwko kolesiostwu, nepotyzmowi, ustawianiu konkursów, systemowi wymiany stanowisk między zaprzyjaźnionymi

samorządowcami oraz innym patologiom, które godzą w dobre imię samorządu jako takiego.

To dobry moment, by dokonać generalnego przeglądu funkcjonowania Ustawy o Samorządzie Gminnym. Dlatego postulujemy:

  1. Nawiązanie regularnej współpracy

Nawiązanie regularnej współpracy pomiędzy ośrodkami obywatelskimi sygnującymi niniejszy Manifest.

  1. Podpisy za referendum – również elektronicznie

Wprowadzenie możliwości wyrażania poparcia mieszkańców dla lokalnych inicjatyw uchwałodawczych oraz referendalnych za pomocą narzędzi elektronicznych.

  1. Ułatwienia w organizacji referendów lokalnych

Zmniejszenie kryteriów ważności referendów lokalnych do 5% uprawnionych do głosowania w celu rozpisania referendum oraz do frekwencji na poziomie 50% uczestniczących w wyborze odwoływanego organu, by było wiążące.

  1. Wzmocnienie demokracji bezpośredniej oraz mechanizmów partycypacyjnych

Wzmocnienie demokracji bezpośredniej oraz mechanizmów partycypacyjnych, w tym wprowadzenie obligatoryjnych paneli obywatelskich w sprawie budżetu na kolejny rok i dnia referendalnego w gminach.

  1. Zakaz czerpania bezpośrednich i pośrednich korzyści z majątku gminy przez radnych.

Wprowadzenie zakazu czerpania bezpośrednich i pośrednich korzyści z majątku gminy przez radnych.

  1. Niezależne media lokalne, zakaz propagandy sukcesu za pieniądze mieszkańców.

Wprowadzenie skutecznego zakazu prowadzenia przez gminy mediów lokalnych oraz rozdziału działalności medialnej wójtów, burmistrzów i prezydentów miast od pracy urzędów im podległych.

  1. Jawność życia publicznego – rejestry umów i wniosków o dostęp do informacji publicznej

Zwiększenie jawności życia publicznego poprzez wprowadzenie obowiązku prowadzenia Centralnego Rejestru Umów obejmującego umowy gminy i jednostek jej podległych oraz prowadzenia publicznego rejestru zapytań o dostęp do informacji publicznej wraz z ich treścią oraz treścią odpowiedzi.

  1. Tylko dwie kadencje na funkcji wójta, burmistrza i prezydenta miasta.

Utrzymanie zakazu sprawowania funkcji wójta, burmistrza i prezydenta miasta dłużej niż dwie kadencje.

  1. Mieszkańcy mogą zabierać głos na sesjach Rady Gminy.

Wprowadzenie prawa głosu bez konieczności zgody radnych na sesjach rady gminy

dla mieszkańców oraz reprezentantów jednostek pomocniczych.

  1. Pakiet demokratyczny: prawa opozycji papierkiem lakmusowym demokracji

Wzmocnienie praw opozycji w radach gmin poprzez m.in. ustawową gwarancję większości radnych opozycyjnych w Komisji Skarg, Wniosków i Petycji oraz Komisji Rewizyjnej .