Ponad 35% wyborców utracił wrocławski PiS od poprzednich wyborów prezydenckich. Spośród dużych miast większe straty w elektoracie formacja Jarosława Kaczyńskiego poniosła wyłącznie w Poznaniu. Jak podziały, bierność i słabość struktur znalazły odzwierciedlenie w wynikach PiS w stolicy Dolnego Śląska? Zapraszamy do analizy.

Działacze PiS we Wrocławiu odmówili mocnego zaangażowania się w zbieranie podpisów za referendum w sprawie odwołania Jacka Sutryka, bo najważniejsze w ich opinii były wybory na Prezydenta RP. Liderzy partii, choć werbalnie wspierali ideę, to jednocześnie ją osłabiali, zwracając uwagę, że czas się skupić na polityce ogólnopolskiej. Należy zatem przyjąć, że wszystkie siły i środki zostały skierowane na kampanię Karola Nawrockiego a wynik wyborczy stanowi o realnej sile formacji.

Patrząc z tej perspektywy trudno nazwać wynik Karola Nawrockiego we Wrocławiu inaczej niż kompromitująco słabym. Formacja, która tytułuje się jedyną prawdziwą opozycją względem Jacka Sutryka i jeszcze niecałe dwa lata temu rządziła Polską przekonała do swojego kandydata mniej niż 19% Wrocławian. Ten wynik obnaża szereg słabości struktur partii, która im dalej od wyborów parlamentarnych tym bardziej pozostawia swój elektorat w osamotnieniu. Sygnały alarmowe nadciągały już od dłuższego czasu.

Zgoda buduje, niezgoda rujnuje

Makatka o takiej treści zdobiła ściany wielu gospodarstw na terenie całej Polski, wielu naszych czytelników z pewnością ją pamięta. Siła tego hasła mieści się w odwołaniu do tradycji, o której we Wrocławiu zapomnieli chyba działacze partii Jarosława Kaczyńskiego. Formacji od lat brakuje spoistości do tego stopnia, że pęknięcia i podziały widoczne są gołym okiem przeciętnego obserwatora życia politycznego we Wrocławiu.

We wrocławskim PiSie rządzi selekcja negatywna. Biorące miejsca na listach, możliwości rozwoju, odpowiedzialne funkcje dostępne są wyłącznie dla zaufanych współpracowników obecnie rządzącej formacją grupy polityków. Od treści inicjatyw partii istotniejsze staje się kto będzie ich autorem. To pogłębia paraliż i uniemożliwia reagowanie na czas na zmieniającą się rzeczywistość. Gdy obie ręce zajęte są trzymaniem się stołka – trudno oczekiwać, że zostanie wykonana realna praca. Nie będziemy pisać o personaliach, bo nie znamy wszystkich uwarunkowań. Zasada wydaje się być jednak jasna.

Bez silnych struktur ani rusz

Organizacyjnie PiS we Wrocławiu to kolos na glinianych nogach. Partia nigdy nie miała masowego charakteru, jednak każde wybory są testem na siłę struktur. Tymczasem we Wrocławiu o kampanii Nawrockiego było dziwnie cicho. Główny ciężar wzięły na siebie organizacje bluszczowo oplatające PiS w całym kraju – Kluby Gazety Polskiej i inne organizacje pozarządowe.

Dlaczego tak się dzieje? Poza utraconym wpływem na obsadzanie stanowisk w przestrzeni publicznej decydująca jest właśnie selekcja negatywna. Zbyt duże struktury pełne ambitnych działaczy to zagrożenie dla prominentnych polityków. „Twój nożownik to domownik”, mówił Robert Górski wcielający się w postać Jarosława Kaczyńskiego w serialu „Ucho Prezesa”. I wydaje się, że trafił w samo sedno.

Duże partie są gotowe poświęcić Wrocław dla większych interesów

Pogłębiające się odrętwienie i słabość struktur niesie za sobą niebezpieczną myśl, która staje się uniwersalna dla wszystkich partii politycznych o silnym, ogólnopolskim sznycie. Ta myśl to przekonanie, że niezależnie od pracy u podstaw, za budowanie poparcia odpowiedzialna jest praca liderów partii w Warszawie i wsparcie mediów o profilu konserwatywnym. Że można nie przeprowadzać ważnych inicjatyw na poziomie lokalnym.

Ta myśl sprowadza jednak sprawy Wrocławia na dalszy plan. Samorząd jest traktowany przez wielkie partie instrumentalnie – jako narzędzie do budowania kariery, obszar do powielania zasięgu polityki ogólnopolskiej lub bezpieczna przystań. Gdy było trzeba – samorządy w całej Polsce, również we Wrocławiu, w wysoce skoordynowany sposób zajęły się projektami stanowisk wymierzanymi w politykę migracyjną rządu. Inicjatywa nie odnosiła się jednak do wrocławskich realiów i naszej specyfiki. A nikt racjonalnie myślący przecież nie stanie przy stanowisku, że o strategii migracyjnej należy poważnie rozmawiać. Tylko nie o to tu chodziło. Chodziło o politykę ogólnopolską a działacze PiS nie byli w stanie w wiarygodny sposób temu zaprzeczyć.

Stanowisko PiS w sprawie wotum zaufania dla Sutryka: niech trwa i szkodzi PO, nawet kosztem Wrocławia

Niestety, podobną postawę zaprezentował PiS w trakcie wczorajszej sesji Rady Miejskiej. Papierkiem lakmusowym na intencje polityków partii Jarosława Kaczyńskiego we Wrocławiu była propozycja przesunięcia debaty nad wotum zaufania na termin po wyborach prezydenckich, by sprawy ogólnopolskie nie przyćmiły zaniedbań i patologii ekipy Jacka Sutryka.

Niestety – oznaczałoby to również, że nie dałoby się wykorzystać tych patologii do kampanii prezydenckiej kandydata popieranego przez PiS. Politycy partii Jarosława Kaczyńskiego nie odpuścili okazji, nie poparli wniosku o zmianę terminu obrad i w wystąpieniach mocno atakowali prezydenta Wrocławia, przypominając jego powiązania z Rafałem Trzaskowskim.

Same wystąpienia nie były szeroko cytowane i wszystko wskazuje na to, że nie staną się przysłowiowym gamechangerem. Być może więcej dobrego dla kampanii kandydata wspieranego przez PiS we Wrocławiu uczyniłaby po prostu jego obecność, ale sztab kandydata i lokalne struktury najwyraźniej nie są na to gotowe.

Wrocławska cena bierności i osamotnienia wyborców

Wszystkie te formacje złożyły sprawy Wrocławia na ołtarzu ogólnopolskiej polityki w trakcie zbierania podpisów pod inicjatywą referendalną za odwołaniem skompromitowanego Jacka Sutryka. Dla wszystkich tych formacji obywatelska energia budowana poza klasycznym podziałem była olbrzymim zagrożeniem.

Wyborcy PiS chętnie angażowali się w inicjatywę. Gdy wolontariusze SOS Wrocław zbierali podpisy, często musieli odpowiadać na pytanie: dlaczego PiS nic nie robi? Partia Jarosława Kaczyńskiego osamotniła swoich wyborców w bardzo ważnym dla nich obszarze życia politycznego – bowiem jest wśród nich bardzo liczna grupa osób ze specjalnym miejscem dla Wrocławia w sercu. To ludzie, którzy widzieli podnoszenie Wrocławia z ruin, którzy własną pracą budowali niezależność Wrocławia, angażowali się w Solidarność i po prostu nie mogą znieść bezczynnego przyglądania się podczas gdy sprzeniewierzana jest praca pokoleń, która składa się na niepowtarzalną siłę i charakter Wrocławia.

Osamotnienie wyborców to jeden z największych grzechów, które mogą popełnić politycy. Osłabia lojalność, zmniejsza zaangażowanie i sprawia, że elektorat zaczyna się rozglądać. Choćby po to, by pokazać swoim reprezentantom żółtą kartkę.

Niewykluczone, że w elektoracie PiSu zaszedł proces podobny jak wśród wyborców Platformy Obywatelskiej. Część z nich, rozczarowanych postawą wrocławskiej PO poparła w ubiegłym roku Izabelę Bodnar na prezydenta Wrocławia i Adriana Zandberga w tym roku na prezydenta Polski. Jak wyglądały przepływy wyborców z PiS do innych kandydatów o konserwatywnym profilu? Z pewnością pojawią się badania, które ukażą esencję tego procesu.

Wynik Karola Nawrockiego we Wrocławiu nie jest zaskoczeniem. Jest skutkiem szeregu słabości i błędów formacji, która go popiera. W innych miastach być może PiS ma skuteczniejszych i mniej skłóconych działaczy i dlatego osiąga lepsze wyniki.

We Wrocławiu duopol rozszczelnia się własną słabością. Ale to problem PiSu i Platformy. Dla mieszkańców może to być paradoksalnie dobra wiadomość.